تفسیر BIRADS در سونوگرافی سینه و تاثیر آن در بررسی و تشخیص سرطان

BIRADS یا Breast Imaging Reporting and Data System یک سیستم طبقه‌بندی استاندارد برای گزارش‌های تصویربرداری سینه است که توسط کالج رادیولوژی آمریکا (ACR) تدوین شده است. این سیستم به پزشکان کمک می‌کند تا یافته‌های ماموگرافی، سونوگرافی و MRI سینه را به‌صورت یکنواخت تفسیر کرده و توصیه‌های بالینی مناسب ارائه دهند.
در این مقاله، به بررسی جزئیات سیستم BIRADS در سونوگرافی سینه، طبقه‌بندی‌های آن، و اقداماتی که در هر سطح باید انجام شود، می‌پردازیم. همچنین به نحوه تشخیص صحیح و اهمیت پیگیری در صورت مشاهده نتایج غیرطبیعی خواهیم پرداخت.

تشخیص زودهنگام ضایعات سینه، به‌ویژه سرطان، نقش بسیار مهمی در درمان و بقای بیمار دارد. سیستم BIRADS به پزشکان این امکان را می‌دهد که یافته‌های تصویربرداری را به زبان استاندارد و قابل فهم برای تمامی متخصصان بیان کنند. این استانداردسازی باعث می‌شود که تفسیر تصاویر کمتر وابسته به پزشک رادیولوژیست باشد و احتمال اختلاف نظر در ارزیابی‌ها کاهش یابد.
BIRADS همچنین به بیماران کمک می‌کند تا بفهمند نتیجه آزمایششان چه معنایی دارد و در صورت نیاز به اقدامات بیشتر، برنامه‌ریزی کنند.

BIRADS 0: نیاز به بررسی بیشتر

این طبقه نشان‌دهنده کافی نبودن اطلاعات به‌دست‌آمده از سونوگرافی است.
ممکن است نیاز به انجام ماموگرافی، MRI یا سونوگرافی مجدد باشد.
معمولاً این دسته‌بندی زمانی داده می‌شود که پزشک قادر به تصمیم‌گیری قطعی بر اساس تصاویر اولیه نیست.

BIRADS 1: طبیعی

هیچ یافته غیرطبیعی در سونوگرافی مشاهده نشده است.
ساختار سینه طبیعی است و هیچ ضایعه‌ای وجود ندارد.
توصیه می‌شود بیمار طبق برنامه غربالگری استاندارد خود، ادامه دهد.

BIRADS 2: یافته‌های خوش‌خیم

شامل کیست‌های ساده، فیبروآدنوم‌ها، لیپوم‌ها و سایر تغییرات خوش‌خیم است.
این دسته هیچ ارتباطی با سرطان ندارد و بیمار نیاز به نگرانی ندارد.
در موارد خاص، ممکن است پزشک توصیه به پیگیری دوره‌ای کند.

BIRADS 3: احتمال خوش‌خیمی بالا (کمتر از 2 درصد خطر بدخیمی)

شامل ضایعاتی مانند فیبروآدنوم‌های کوچک یا تغییرات خوش‌خیمی است که هنوز باید تحت نظر باشند.
بیمار معمولاً باید طی 6 ماه مجدداً بررسی شود تا تغییرات احتمالی تشخیص داده شود. این بازه زمانی به این دلیل انتخاب شده است که بسیاری از ضایعات خوش‌خیم، در صورت عدم تغییر طی این مدت، احتمال بدخیمی ندارند. همچنین، این فاصله زمانی از انجام بیوپسی غیرضروری جلوگیری کرده و درعین‌حال امکان تشخیص به‌موقع هرگونه تغییر را فراهم می‌کند.
در برخی موارد، پزشک ممکن است برای اطمینان بیشتر درخواست نمونه‌برداری کند، به‌ویژه اگر تغییرات مشکوک در بازه زمانی بعدی مشاهده شود.

BIRADS 4: احتمال بدخیمی متوسط (3 تا 94 درصد خطر بدخیمی)

این دسته‌بندی به 3 زیرگروه تقسیم می‌شود:
4A: احتمال بدخیمی کم (3-10%)، معمولاً خوش‌خیم است ولی نیاز به نمونه‌برداری دارد.
:4Bاحتمال بدخیمی متوسط (11-50%)، احتمال سرطانی بودن وجود دارد.
4C: احتمال بدخیمی بالا (51-94%)، باید سریعاً نمونه‌برداری انجام شود.

دامنه وسیع درصد احتمال بدخیمی در این دسته به دلیل تنوع زیاد در ویژگی‌های ضایعات و تفاوت‌های مشاهده‌شده در تصاویر است. برخی از توده‌ها ویژگی‌های خفیفی دارند که احتمال بدخیمی را کاهش می‌دهند، درحالی‌که برخی دیگر علائم هشداردهنده بیشتری دارند.
پزشکان برای تمایز بین این زیرگروه‌ها از ویژگی‌هایی مانند اندازه، شکل، حاشیه‌های ضایعه، افزایش عروق خونی و الگوهای خاص در تصاویر استفاده می‌کنند.
در تمامی موارد این گروه، نیاز به بیوپسی (نمونه‌برداری) برای تشخیص قطعی وجود دارد.

BIRADS 5: احتمال بدخیمی بسیار بالا (بیش از 95 درصد)

ضایعاتی که تقریباً قطعاً سرطانی هستند.
معمولاً دارای لبه‌های نامنظم، کلسیفیکاسیون‌های مشکوک و تغییرات واضح در بافت سینه هستند.
نیاز به نمونه‌برداری فوری و آغاز درمان سریع دارند.

BIRADS 6: سرطان تأیید شده

برای بیمارانی که قبلاً سرطان سینه در آن‌ها تشخیص داده شده است.
هدف این درجه‌بندی، پیگیری پاسخ به درمان و ارزیابی وضعیت بیمار است.

BIRADS 1 , 2 : هیچ اقدام خاصی لازم نیست و بیمار باید طبق برنامه غربالگری عادی خود عمل کند.
BIRADS 3: نیاز به پیگیری دوره‌ای وجود دارد تا اطمینان حاصل شود که تغییرات مشکوک ایجاد نشده است.
BIRADS 4 , 5: انجام نمونه‌برداری و بررسی‌های دقیق‌تر ضروری است.
BIRADS 6: بیمار در حال درمان سرطان است و نیاز به بررسی‌های تکمیلی و نظارت پزشکی دارد.

BIRADS در سونوگرافی، ماموگرافی و MRI به‌عنوان یک سیستم استاندارد طبقه‌بندی استفاده می‌شود، اما کاربرد آن در هر روش ممکن است متفاوت باشد.
در ماموگرافی، این سیستم بیشتر برای تشخیص کلسیفیکاسیون‌های مشکوک و تغییرات ساختاری بافت سینه استفاده می‌شود.
در سونوگرافی، برای بررسی ضایعات کیستیک و تشخیص تفاوت بین کیست‌های خوش‌خیم و توده‌های جامد به کار می‌رود.
در MRI معمولاً برای بیماران با ریسک بالا، بررسی دقیق‌تر ضایعات مشکوک، یا ارزیابی پاسخ به درمان سرطان استفاده می‌شود.
به همین دلیل، تفسیر نتایج BIRADS باید با توجه به نوع تصویربرداری انجام‌شده مورد بررسی قرار گیرد.

سیستم BIRADS ابزاری قدرتمند برای تشخیص و ارزیابی ضایعات سینه در سونوگرافی است. این سیستم به پزشکان کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را برای پیگیری و درمان بیماران اتخاذ کنند. بااین‌حال، تفسیر این نتایج نیاز به تخصص پزشکی دارد و خود بیمار نباید بدون مشورت با پزشک نتیجه‌گیری کند. درصورتی‌که نتیجه سونوگرافی شما شامل درجه BIRADS باشد، توصیه می‌شود آن را با پزشک خود در میان بگذارید تا اقدامات مناسب انجام شود. گاهی یک ضایعه که در نگاه اول مشکوک به نظر می‌رسد، با بررسی بیشتر خوش‌خیم تشخیص داده می‌شود، و در برخی موارد دیگر، پیگیری زودهنگام می‌تواند تشخیص زودرس سرطان را ممکن سازد.

کلینیک دکتر سیده آمنه سیدجوادین بهترین مرکز تصویربرداری در لاهیجان با استفاده از تجهیزات پیشرفته و تیمی متخصص، خدمات دقیق و باکیفیت سونوگرافی پستان و نمونه‌برداری را ارائه می‌دهد. اگر نیاز به بررسی جامع سلامت سینه یا انجام بیوپسی دارید، می‌توانید از خدمات تخصصی ما بهره‌مند شوید. برای دریافت نوبت و انجام تصویربرداری، کافیست روی دکمه دریافت نوبت کلیک کنید.

منابع
clevelandclinic
radiopaedia