عکس رنگی رحم و اقدامات قبل از انجام آن، چه نکاتی را باید رعایت کرد؟

اگر بیش از یک سال است که برای بچه‌دار شدن تلاش می‌کنید (یا اگر بالای ۳۵ سال هستید)، یکی از اولین آزمایش‌های تشخیصی که متخصص باروری توصیه می‌کند، هیستروسالپنگوگرافی (HSG) است. عکس رنگی رحم یا هیستروسالپنگوگرافی، یک روش تشخیصی تصویربرداری است که برای بررسی وضعیت رحم و لوله‌های فالوپ استفاده می‌شود. این روش به پزشک کمک می‌کند تا مشکلات مربوط به باروری، مانند انسداد لوله‌ها یا چسبندگی‌ها را تشخیص دهد. برای کسب بهترین نتیجه از این آزمایش، رعایت برخی آمادگی‌ها ضروری است.

زمان مناسب برای انجام آزمایش: بهترین زمان برای انجام عکس رنگی رحم، بین روزهای ۷ تا ۱۰ چرخه قاعدگی است. در این دوره، پوشش داخلی رحم نازک‌تر است و احتمال خونریزی کمتر می‌شود.
پرهیز از رابطه جنسی: به مدت سه روز قبل از انجام عکس، از رابطه جنسی خودداری کنید.
مصرف داروها: قبل از انجام آزمایش، لیستی از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید (از جمله داروهای گیاهی و مکمل‌ها) را تهیه کرده و به پزشک خود اطلاع دهید. برخی داروها ممکن است بر نتیجه آزمایش تأثیر بگذارند.
رژیم غذایی: می‌توانید روز آزمایش مانند همیشه غذا بخورید و بنوشید.
آمادگی روانی: انجام عکس رنگی ممکن است با کمی درد همراه باشد. برای کاهش اضطراب، می‌توانید قبل از آزمایش با پزشک خود صحبت کنید و در مورد روش‌های آرام‌سازی اطلاعات کسب کنید.
آلرژی‌ها: هرگونه آلرژی به ید، بتادین یا نووکائین را به پزشک اطلاع دهید. واکنش‌های آلرژیک به رنگ کنتراست نادر است، اما ممکن است رخ دهد. حتماً به پزشک خود اطلاع دهید که آیا تا به حال واکنش نامطلوبی به هر یک از موارد فوق داشته‌اید یا خیر. در این موارد، برخی از مواد کنتراست جایگزین وجود دارد که گاهی اوقات می‌توان از آن‌ها استفاده کرد و همچنین گزینه‌های آزمایش دیگری نیز وجود دارد.
داروهای مسکن: یک ساعت قبل از عمل، یک داروی ضد درد مانند ایبوپروفن مصرف کنید.
آنتی‌بیوتیک‌ها: در برخی موارد، پزشک ممکن است قبل از آزمون برای جلوگیری از عفونت، مصرف آنتی‌بیوتیک را توصیه کند.
لوازم بهداشتی: یک پد بهداشتی همراه داشته باشید. مقدار کمی لکه‌بینی پس از آزمایش HSG طبیعی است و همچنین ممکن است نشتی رنگ کنتراست وجود داشته باشد. پوشیدن یک پد برای بقیه روز به محافظت از لباس شما کمک می‌کند. ممکن است نیاز باشد چند روز پد بپوشید زیرا رنگ به‌آرامی از رحم خارج می‌شود.
لباس راحت: لباس‌های راحت و غیرمحدودکننده بپوشید.
بیماری‌های عفونی: اگر دچار هرگونه عفونت واژینال هستید، حتماً قبل از انجام آزمایش به پزشک خود اطلاع دهید.
بارداری: اگر فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید یا باردار هستید به پزشک خود اطلاع دهید.

آمادگی‌ها به چند دلیل اهمیت دارد:

کاهش درد و ناراحتی

با رعایت برخی نکات، می‌توانید درد و ناراحتی ناشی از تزریق ماده حاجب را کاهش دهید.

افزایش دقت تصویربرداری

آمادگی مناسب به پزشک کمک می‌کند تا تصاویر واضح‌تری از رحم و لوله‌های فالوپ شما بگیرد.

کاهش عوارض جانبی

با رعایت توصیه‌های پزشک، می‌توانید احتمال بروز عوارض جانبی مانند عفونت را کاهش دهید.

کاهش نیاز به تکرار معاینه

عدم رعایت آمادگی‌های لازم ممکن است منجر به کیفیت پایین تصاویر و نیاز به تکرار معاینه شود که این امر زمان و هزینه اضافی را برای بیمار به همراه دارد.

افزایش رضایت بیمار

تمامی این آمادگی‌ها در مجموع منجر به افزایش رضایت بیمار از فرآیند معاینه و اطمینان از دریافت بهترین خدمات پزشکی می‌شود.

شما به پشت دراز می‌کشید و پاهایتان را مانند معاینه لگن قرار می‌دهید. دستگاهی به نام اسپکولوم وارد واژن می‌شود. این دستگاه دیواره‌های واژن را از هم باز می‌کند تا بتوان دهانه رحم را مشاهده کرد. دهانه رحم تمیز می‌شود.
ممکن است انتهای دهانه رحم با بی‌حسی موضعی تزریق شود که ممکن است در هنگام انجام این کار احساس سوزش یا کشیدگی خفیفی داشته باشید.
یکی از دو روش ممکن است برای تزریق استفاده شود:
در یک روش، دهانه رحم با یک دستگاه گرفته می‌شود تا ثابت بماند. سپس ابزاری به نام کانولا وارد دهانه رحم می‌شود.
در روش دیگر، یک لوله پلاستیکی نازک وارد دهانه رحم می‌شود. این لوله دارای یک بالون کوچک در انتها است که باد می‌شود و بالون، لوله را در جای خود در رحم نگه می‌دارد.
اسپکولوم خارج می‌شود و شما زیر دستگاه اشعه ایکس قرار می‌گیرید. مایع از طریق کانولا یا لوله وارد رحم و لوله‌های فالوپ می‌شود.
تصاویر اشعه ایکس در حالی که مایع رحم و لوله‌ها را پر می‌کند گرفته می‌شود. ممکن است از شما خواسته شود که تغییر وضعیت دهید تا ارزیابی شود که محلول چگونه از طریق لوله‌های فالوپ شما حرکت می‌کند. اگر لوله‌های فالوپ شما باز باشند، رنگ باید بیرون بریزد و در نزدیکی روده شما پخش شود (سپس بدون عواقب توسط بدن شما جذب می‌شود). اگر مسدود شده باشند، رنگ بیرون نمی‌ریزد.
پس از گرفتن تعداد کافی عکس اشعه ایکس، پزشک شما کانولا یا لوله پلاستیکی را خارج می‌کند.
سپس برای جلوگیری از درد یا عفونت، داروهای مناسب برای شما تجویز می‌شود و مرخص می‌شوید.

اگر قرار است به خانه بروید، می‌توانید فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید.
ممکن است پس از عمل به مدت یک روز لکه‌بینی واژینال (خونریزی) و گرفتگی لگن را تجربه کنید.
می‌توانید برای تسکین درد پس از عمل، استامینوفن/ایبوپروفن (یا کنترل درد برای گرفتگی‌های قاعدگی) را طبق دستور مصرف کنید.
در برخی موارد، ممکن است پس از عمل آنتی‌بیوتیک تجویز شود.
اگر پس از معاینه دچار درد، تب، خونریزی شدید یا ترشحات واژینال بدبو شدید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
برخی از زنان پس از آزمایش نیز سرگیجه و حالت تهوع را تجربه می‌کنند. این عوارض جانبی طبیعی هستند و در نهایت از بین می‌روند.

هیستروسالپنگوگرافی (HSG) یک روش تشخیصی مهم برای ارزیابی وضعیت رحم و لوله‌های فالوپ است که می‌تواند در شناسایی دلایل ناباروری به پزشک کمک کند. رعایت نکات آمادگی و توصیه‌های پزشکی قبل از انجام این آزمایش به بهبود دقت نتایج و کاهش ناراحتی احتمالی کمک می‌کند. پس از انجام HSG، در صورت بروز هرگونه عارضه یا نگرانی، با پزشک خود مشورت کنید تا بتوانید با اطمینان مسیر درمان و سلامت خود را ادامه دهید.
مرکز تصویربرداری پزشکی دکتر سیده آمنه سیدجوادین، بهترین مرکز تصویربرداری در لاهیجان، با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و کادر مجرب آماده خدمت‌رسانی به شماست. برای دریافت نوبت می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت اقدام کنید.


منابع
hopkinsmedicine
radiology